Shqipëria rrezikon të humbasë 13% të forcës punëtore nga emigrimi

Rreth 13 për qind e popullsisë rezidente në moshë pune të Shqipërisë ka të ngjarë të largohet nga vendi në vitet e ardhshme nëse nuk merren masa të menjëhershme për të rritur të ardhurat lokale dhe për të ulur koston e jetesës, paralajmëron një raport i Institutit Shqiptar për Studime Ndërkombëtare.

Raporti, i bazuar në një anketë kombëtare të prillit 2023 si dhe në një analizë ekspertësh, vë në dukje se një pjesë e konsiderueshme e popullsisë së re dhe rezidente në moshë pune të Shqipërisë vazhdon të ketë dëshirë të largohet nga vendi në ndjekje të mundësive më të mira jashtë, me një rritje të qëndrueshme. Lumë njerëzish që bëjnë plane dhe përgatitje të forta për t’u larguar nga vendi përkohësisht ose përgjithmonë.

Të dhënat mbi narrativat e përhapura mbi dëshirën për të emigruar vazhdojnë të jenë shqetësuese, thekson raporti.

Sondazhi zbuloi se dëshira për t’u larguar nga vendi mbetet shumë e lartë, me më shumë se dy në tre banorë të Shqipërisë në moshë pune që thonë se do të mendojnë të largohen nga vendi nëse u jepet mundësia për ta bërë këtë. Gjysma tjetër thonë se mund ta shohin veten jashtë vendit pesë vjet nga tani, me 13 përqind që kanë plane konkrete për t’u larguar.

“Dëshira për të emigruar nga një numër kaq i lartë njerëzish është shqetësuese dhe tregon se emigracioni do të vazhdojë nga një popullsi rezidente që tashmë është tkurrur dhe plakur ndjeshëm në tre dekadat e fundit”, tha Andi Balla, autori i raportit.

Raporti, i cili përfshin të dhëna nga ekspertët kryesorë të migracionit dhe ekonomisë, rekomandon që autoritetet shqiptare duhet të veprojnë shpejt për të ofruar përfitime të prekshme për njerëzit që kanë më shumë gjasa të emigrojnë, duke adresuar faktorët shtytës. Veprime të tilla mund të përfshijnë uljen e kostos së jetesës duke hequr taksat për mallrat bazë dhe duke vepruar për të rritur konkurrencën dhe produktivitetin e ekonomisë duke ulur korrupsionin dhe duke përmirësuar qeverisjen me qëllim rritjen e shpejtë të pagave dhe përmirësimin e cilësisë së mundësive vendore të punësimit.

Gjetjet kryesore të raportit u prezantuan në një konferencë rajonale në fund të nëntorit mbi “Migracioni, shpopullimi dhe paqëndrueshmëria – kriza e heshtur që po afrohet”.

Duke marrë pjesë në konferencën në Tiranë, Dr. Klaus Fiesinger, Drejtori Rajonal për Evropën Juglindore i Fondacionit Hanns Seidel, i cili financoi sondazhin dhe raportin, vuri në dukje se ka një vëmendje në rritje për çështjen e migracionit jo vetëm në Shqipëri, por edhe në të gjithë rajonin, ku tendencat e emigrimit janë të ngjashme thuajse në të gjitha vendet.

Dr. Albert Rakipi, kryetar i AIIS, vuri në dukje se përveç çështjeve të dukshme ekonomike dhe sociale që rrjedhin nga një numër kaq i lartë i largimit nga vendi, çështja e emigrimit në Shqipëri tashmë është kthyer në një çështje sigurie të përgjithshme në vend.

“Raporti bën rekomandime për adresimin e tyre dhe këto rekomandime do t’i përcillen organeve qeveritare në mënyrë që ata të mund të ndjekin këshillat,” tha Rakipi.

Ekspertët paralajmërojnë se emigracioni i lartë i vazhdueshëm i Shqipërisë nuk po zbehet më shumë se 30 vjet pas rënies së komunizmit. Përkundrazi, ai po përshpejtohet, i ndihmuar pjesërisht nga një trifekt goditjesh ekonomike dhe sociale: një tërmet masiv në 2019, ndërprerja e pandemisë 2020-2022 dhe inflacioni dhe kriza ekonomike 2022-2023.

Çuditërisht, parashikimet janë të zymta për demografinë e vendit. Institucionet ndërkombëtare parashikojnë se Shqipëria mund të bjerë në 2.1 milionë banorë deri në fund të shekullit, 50 për qind më pak nga pika më e lartë prej 3.3 milionë në 1990.